ในการพัฒนาชนบท

พระราชดำริในการพัฒนาชนบทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวนั้น ทรงยึดหลักการพัฒนาให้เกิดการพึ่งตนเองได้ของชาวชนบทเป็นหลัก ซึ่งการที่ราษฎรในชนบทจะสามารถพึ่งตนเองได้นั้น ทรงเน้นการพัฒนา ๒ ประการ
ประการแรก ได้แก่ การสร้างความแข็งแรงให้ชุมชนด้วยการสร้างโครงสร้างพื้นฐานหลักที่
จำเป็นต่อการผลิต อันจะเป็นรากฐานนำไปสู่การพึ่งตนเองในระยะยาว โครงการพื้นฐานที่สำคัญคือแหล่งน้ำ เพราะแหล่งน้ำเป็นปัจจัยสำคัญที่จะทำให้เกษตรกรโดยเฉพาะที่ต้องพึ่งพาอาศัยน้ำฝนได้มีโอกาสผลิตตลอดปี การผลิตตลอดปีเป็นเงื่อนไขข้อแรกที่จะทำให้ชุมชนพึ่งตนเองในเรื่องอาหารได้ระดับหนึ่ง เมื่อชุมชนแข็งแรงพร้อมแล้วก็อาจมีการสร้างโครงสร้างพื้นฐานอื่นๆ ที่จำเป็นการเตรียมชุมชนให้มีความแข็งแรงพร้อมอย่างเป็นขั้นตอนเช่นนี้ทรงเรียกว่า การระเบิดจากข้างใน"